De Ongeziene Klimaatbom: Methaan in Aardgas
Iedereen heeft het over CO₂-uitstoot van vrachtvervoer, maar bijna niemand praat over de verborgen klimaatimpact van aardgas. Terwijl Vlaanderen volop investeert in duurzame energie en emissievrije mobiliteit, blijft de gasindustrie teren op haar ‘schonere’ imago. Maar hoe schoon is aardgas echt als methaanlekken de klimaatschade gigantisch vergroten? Hoog tijd dat we dit probleem onder de loep nemen.
Methaan: De Vergeten Klimaatvervuiler
Aardgas bestaat voor 70 tot 90% uit methaan. Dat lijkt onschuldig, maar methaan is op korte termijn meer dan 80 keer schadelijker dan CO₂. Zelfs een methaanlek van slechts 0,2% kan de klimaatimpact van aardgas gelijkstellen aan die van steenkool. En laten we eerlijk zijn: de gasindustrie heeft geen vlekkeloze reputatie als het gaat om lekvrije operaties.
De transportsector wordt in Vlaanderen constant gewezen op haar CO₂-uitstoot, terwijl bedrijven investeren in elektrische vrachtwagens en hernieuwbare brandstoffen. Waarom eisen we dan niet hetzelfde van de gasindustrie? Aardgas mag alleen een rol spelen als het 100% zonder methaanlekken wordt gewonnen en vervoerd.
Waar Lekt het?
Methaan ontsnapt op verschillende manieren in de atmosfeer:
- Onbedoeld, via defecte leidingen, kleppen en compressorstations. Grote gaslekken komen vaker voor dan je denkt.
- Opzettelijk, via affakkelen en ontluchting. Dit gebeurt om economische redenen, maar heeft desastreuze gevolgen voor het klimaat.
Satellietbeelden tonen aan dat methaanuitstoot veel hoger is dan officiële cijfers suggereren. Denk aan de explosie van de Nord Stream-pijpleiding in 2022, die in enkele dagen tijd een half miljoen ton methaan de lucht in blies. Ook in Vlaanderen ontsnapt methaan uit het distributienet en industriële installaties, terwijl dit nauwelijks op de radar staat.
Methaanreductie: Een Snelle Winst in de Klimaatstrijd
We praten veel over CO₂-reductie, maar als we methaanlekken drastisch verminderen, boeken we op korte termijn veel grotere klimaatwinst. Dit vraagt niet eens om futuristische technologie, maar gewoon om:
- Betere monitoring en onderhoud van gasnetwerken.
- Striktere regelgeving tegen methaanlekken.
- Een verbod op affakkelen en onnodige lozingen.
De CO₂-uitstoot van transport en industrie kan en moet omlaag, maar zolang methaan ongemoeid blijft, blijft een groot deel van het probleem onopgelost. Dit is alsof je je huis isoleert, maar de ramen wagenwijd open laat staan.
Omschakelen: Van Aardgas naar Elektrificatie
Vlaanderen heeft de kans om zijn afhankelijkheid van aardgas drastisch te verminderen door vol in te zetten op elektrificatie. Hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind kunnen transport, industrie en gebouwen rechtstreeks van schone elektriciteit voorzien.
- Voor transport betekent dit een versnelling in de adoptie van elektrische vrachtwagens.
- Voor gebouwen en industrie kunnen warmtepompen en elektrische boilers aardgas vervangen.
- Voor het elektriciteitsnet vraagt dit om strategische investeringen in netwerkversterking en opslagtechnologieën zoals batterijen en BESS.
We moeten af van de illusie dat aardgas een ‘schone’ tussenoplossing is. Het is alsof je in een brandend huis de gordijnen sluit om de vlammen niet te zien. Dat verandert niets aan het feit dat het huis in brand staat.
De Belangrijke Rol van de Vlaamse Taks Shift
Om deze transitie te versnellen, is een slimme fiscale hervorming noodzakelijk. De taks shift moet ervoor zorgen dat vervuilende energiebronnen zoals fossiele brandstoffen zwaarder belast worden, terwijl duurzame alternatieven fiscaal aantrekkelijker worden.
- Afschaffing van gunsttarieven voor aardgas in Vlaanderen.
- Verhogen van de CO₂-heffing voor fossiele brandstoffen.
- Extra subsidies en fiscale voordelen voor bedrijven en huishoudens die investeren in elektrificatie.
De transportsector wordt in Vlaanderen voortdurend aangesproken op haar klimaatimpact, terwijl ze al volop bezig is met verduurzaming. De gasindustrie krijgt daarentegen nog steeds vrij spel, ondanks de verwoestende impact van methaanlekken. Aardgas mag alleen een tussenoplossing zijn als het 100% zonder methaanlekkage wordt gewonnen en vervoerd.
Willen we serieus werk maken van klimaatbeleid, dan moeten we methaanemissies strenger aanpakken. Geen excuses meer. Vlaanderen moet stoppen met het blindelings promoten van aardgas als brandstof en voluit kiezen voor elektrificatie en een slimme taks shift.
Aardgas als een brandalarm zonder batterij
Aardgas lijkt veiliger dan steenkool of olie, maar in werkelijkheid schiet het tekort. Zoals een brandalarm zonder batterij een vals gevoel van veiligheid geeft, doet aardgas dat ook bij de energietransitie. We moeten ophouden met deze schijnveiligheid en nu echt actie ondernemen.